تنوع سوماکلونال گیاهان باززاشده از کشت بافت فلفل(capsicum annuum) با استفاده از نشانگر مولکولی srap

فلفل (capsicum annuum) از جمله مهمترین سبزیجات دنیا به شمار می رود که به علت برخورداری از ویتامین ها و املاح معدنی فراوان، علاوه بر استفاده غذایی، دارای مصارف دارویی نیز می باشد. این گیاه عمدتا از طریق بذر تکثیر می گردد. در ایران بذر این گیاه به صورت هیبرید و وارداتی است. استفاده از روش های نوین بیوتکنولوژی جهت اصلاح تولید فلفل مستلزم وجود روش باززایی مناسب در شرایط درون شیشه ای است. تکنیک کشت بافت امکان تولید سریع تعداد کثیری گیاه که از لحاظ ژنتیکی مشابه هستند را فراهم می کند. در این تحقیق تاثیر ژنوتیپ( 12 ژنوتیپ فلفل دلمه ای، دو ژنوتیپ فلفل قلمی و یک ژنوتیپ فلفل زینتی)، ترکیبات مختلف تنظیم کننده های رشد و نوع ریزنمونه (کوتیلدون و برگ)، بر کالوس دهی و جوانه زنی و باززایی گیاه کامل ارزیابی شد؛ تا بتوان روش مناسبی جهت ریز ازدیادی ارقام تجاری فلفل در ایران ارایه کرد. نتایج تجزیه واریانس تاثیر نوع ژنوتیپ، اثر متقابل ریزنمونه و تیمار هورمونی، اثر متقابل این دو عامل با عامل ژنوتیپ روی صفات مورد ارزیابی را در سطح یک درصد معنی دار نشان داد. بنابراین به منظور ریز ازدیادی این گیاه باید به نوع ژنوتیپ، نوع ریزنمونه و تیمار هورمونی توجه گردد. نتایج حاصل از این مطالعه تاثیر مثبت حاصل از استفاده توام دو هورمون بنزیل آمینو پورین و ایندول استیک اسید را ثابت کرد. به طور کلی جهت ریزازدیادی فلفل از طریق برگ و کوتیلدون ترکیب هورمونی iaa mg/l 1+ mg/l bap5 مناسب شناخته شد. از آنجا که وجود تنوع در گیاهان باززا شده از کشت بافت از ارزش اقتصادی این گیاهان می کاهد؛ بنابراین تشخیص این تنوع در مراحل اولیه رشد لازم به نظر می رسد. به علت بازده بالای تولید گیاه کامل از ریزنمونه برگ در مقایسه با کوتیلدون، تعداد 48 گیاه باززا شده از برگ در پنج ژنوتیپ که از نظر صفات ظاهری و قابلیت باززایی بالا تر از دیگر ارقام بودند، جهت ارزیابی ثبات ژنتیکی انتخاب شدند. بررسی تنوع سوماکلونی توسط 10 جفت آغازگر srap صورت گرفت. متوسط میزان نوار تولید شده از هر آغازگر از 10 (آغازگرهای e1m3 و e1m3) تا 26 نوار (e5m5) متغیر بود. آغازگرهای e5m3 و e1m1 نوارهای یک شکل در همه جمعیت های مورد بررسی ایجاد کردند؛ در حالی که آغازگر e6m5 حداکثر نوارهای چند شکلی (9/12%)را تولید کرد. طبق این تحقیق وجود تنوع سوماکلونال در گیاهان باززاشده وابسته به ژنوتیپ گیاه مادری است و همچنین تفاوت در میزان تنوع می تواند ناشی از منبع ریزنمونه و تعداد واکشت باشد. به نظر می-رسد استفاده از ریزنمونه برگ برای ریز ازدیادی فلفل با ثبات ژنتیکی بالا در مقیاس وسیع مناسب باشد.